Kurdiksi (Kurmanji) Tietoa lukiokoulutuksesta monikielisille perheille: Zanyarî derbarê hînkariya giştî ya lîseyê ji bo malbatên pirrzimanî

Li Fînlandê perwerdehiya navîn a giştî perwerdehiya Giştalî ye. Armanca dewreya perwerdehiya giştî ev e ku xwendevan veguhere kesekî baş, navînrê û xwenda û endamekî çalak li civakê.

Armanc temamkirina lîseyê a giştî di heyama 3 heta 4 salan da ye. Wek mînak, ji ber nexweşî an bêşiyaniyê dikare demeke zêdetir were berçavgirtin. Dirêjkirina vê heyamê ji aliyê Rêveberê dibistanê va tê dayîn.

Ezmûna Karzaniya Bilind anku Matrîkulasyonê di dawiya heyama navîn a giştî tê lidarxistin. Xwedan merc bûn ji bo dewama perwerdehiyê, yanî mafê daxwazê ji bo navendên perwerdehiya bilind dide. 

Çalakiyên her xwendingeheke perwerdehiya giştî ji aliyê bernameya dersê ya sereke ya Ajansa Neteweyî ya Perwerdehiyê ya Fînlandê va ji bo perwwerdehiya navîn a giştî tê rêvebirin. Li ser vî esasî bernameyeke dersê ya xwecihî tê amadekriin. Bernameya dersê pêkhatî ji xwendinên neçarî û dilxwazî ye. Her wiha, xwendevan dikarin xwendinên neçarî yên xwecihî û dîplomaya giştî ya lîseyê li gorî dewreya raberkirî temam bikin. Xwendinên giştî yên lîseyê wek yeke/dewreyên xwendinê tên organîzekirin ku bereya wan di yekeyan da dibe ku ciyawaz be. Yekeyên xwendinê jî dikarin hevpar digel babetên test û ezmûnan bin.

Asta xwendinên navîn ên giştî bi yeke (cr) tê hesabkirin. Bernameya dersa giştî ya lîseyê ji bo xortan herî kêm 150 yekenyên dersê ye.

Xişteya saetên dersê ji bo xwendinên giştî yên lîseyê (Şekla 1) hemî dersên divê bên xwendin li lîseyê a giştî lîste dike.  

Lukiokoulutuksen oppimäärään sisältyvät opinnot (tuntijako) = Xwendinên heyî di bernameya dersa giştî ya lîseyê da (belavkirina ders-saet)

LOPS2021 = LOPS2021

op = cr

2 tai 4 op = 2 an 4 cr

Äidinkieli ja kirjallisuus A-kieli = Zimanê dayîkê (zimanê yekem Fînlandî/Swêdî) û wêje, ziman

B1-kieli = Ziman B1

B2- ja B3-kielet = Zimanên B2 û B3

Matematiikan yhteiset opinnot = Bîrkarî, Lêkolînên Sereke

Matematiikan pitkä oppimäärä = Bîrkarî, bernameya dersê ya Pêşketî

Matematiikan lyhyt oppimäärä = Bîrkarî, bernameya dersê ya bingeh

Biologia = Jîngehnasî

Maantiede = Erdnîgarî

Fysiikka = Fîzîk

Kemia = Zanista Kîmyayê

Filosofia = Felsefe

Psykologia = Derûnnasî

Historia = Dîrok

Yhteiskuntaoppi = Lêkolînên Civakî

Uskonto/Elämänkatsomustieto = Dîn/exlaq

Terveystieto = Hînkirina Tenduristiyê

Liikunta = Werzîş û Rahênan

Toinen pitkänä = Yek pêşketî û 

Toinen lyhyenä = Ya din bingehîn

Musiikki = Mûzîk

Kuvataide = Hunerên Sêwirandî

Opinto-ohjaus = Şêwirîna Xwendevanan

Temaattiset opinnot = Lêkolînên Babetî

Paikalliset ja lukiokohtaiset valinnaiset = Lêkolînên dilxwazî yên xwecihîû dibistanên taybet

Pakolliset opinnot yht. 94 tai 102 op = Bi giştî lêkolînên neçarî: 94 an 102 krêdiyan

Huom. Pakollisten opintojen määrä poikkeaa tästä, jos valitsee useamman A-kielen. = Bila haya te jê hebe ku eger zêddetir ji zimanekî A bixwînî, qada xwendinên neçarî dê digel vêyekê ciyawaz be.

Valtakunnalliset valinnaiset opinnot väh. 20 op = Xwendinên neçarî yên neteweyî: Herî kêm 20 yeke

Ainekohtaiset valinnaiset ja temaattiset opinnot (6 op). = Xwendinên dilxwazî û babetî (6 yeke).

Paikallisia ja lukiokohtaisia valinnaisia opintoja = Lêkolînên dilxwazî yên xwecihîû dibistanên taybet

Lukiokohtaiset opintojaksot (valtakunnallisiin ja lukiokohtaisiin oppiaineisiin), lukiodiplomit (näihin valtakunnalliset sisällöt ja tavoitteet). = Yekeyên perwerdehiyê yên taybetî dibistanê (dersên neteweyî û dibistanên taybet), dîplomaya giştî ya perwerdehiya navîn (pêkhatî ji naverok û armancêîn neteweyî)

Yhteensä vähintään 150 op = Bi giştî herî kêm 150 yeke

Valinnaisten opintojen määrä (150 - 94 = 56 tai 150 - 102 = 48), joka jakautuu valtakunnallisiin valinnaisiin (väh. 20 op) sekä paikallisiin ja lukiokohtaisiin valinnaisiin. = Hejmara xwendinên dilxwazî (150-94=56 an jî 150-120-48) ku li ser xwendinên dilxwazî yên neteweyî (herî kêm 20 yeke) û xwendinên dilxwazî yên xwecihî û taybetî dibistanê tê dabeşkirin. 

Di destpêka perwerdehiya xwendingeha biulind a giştî da, alîkarîû piştevanî ji aliyê şêwirmendê rênîşander, mamosteyê taybet û mamosteyên xxwendevanê lîseyê a giştî ya te va tê raberkirin. Di heyamaa perwerdehiyê da, her xwendevanek ji bo perwerdehî, bijartina çiqên dilxwazî û bijardeyên din ên perwerdehiyê ji lîseyê şêwir û rênimayîyê werdigire.

Perwerdehiya giştî ya lîseyê ji ddestpêkê va heta bidawîhatina heyama perwerdehiyê li gorî şekla xwarê didome (Şekla 2). 

Rêgeha xwendevanê lîseyê

Perwerdehiya xwe ji lîseyê dst pê dikî

• Tu derbarê perwerdehiya li lîseyê hîn dibî
• Tu beşdarî çalakiyên komî dibî û digel xwendevanên sala yekem nasyar dibî.
• Tu bi pirranî yekeyên perwerdehiyê yên neçarî temam dikî
• Betlaneyên Krîsmesê
• Tu dikarî ji bo beşdariya di çalakiyên desteya rêveberiyê an mamosteyên Yekîtiya Xwendevanan da daxwaz bidî
• Tu di heyama sala yekem da 60 yekeyan temam dikî ku di rastiyê bi leza bidawîanîna perwerdehiyê di heyama 3 salan da ye
• Betlaneyên havînê
• Tu dikarî perwerdehiya xwe li dibistana havînê an jî lîseyê a mezinan temam bikî 

Sala 2yem a perwerdehiyê

• Tu bi pirranî yekeyên perwerdehiyê yên neçarî temam dikî
• Betlaneyên Krîsmesê
• Topa sereke
• Rêjeya xwendinên dilxwazî di heyama sala duyem da zêde dibe
• Tu dikarî dest bi temamkirinê bikî û beşdarî ezmûna Karzaniya Bilind anku Matriculation bibî.
• Tu 60 yekeyan di heyama sala duyem da temam dikî
• Betlaneyên havînê 
   

Sala 3yem a perwerdehiyê yanî bi giştî sala bidawîhatina perwerdehiyê

• Tu dikarî beşdarî ezmûna derbasbûna bo zanîngehê ya demsala payîzê bibî.
• Tu yê bala xwe herî zêde bidî ser dersên dilxwazî di mijarên xwe yên ezmûnê da
• Betlaneyên Krîsmesê
• Te bernameya dersê ya xwendingeha xwe ya dersên lîseyê bi dawî anîye (150 yeke)
• Perwerdehiya te piştî dewreya sêyem bi dawî dibe û tu yê beşdarî Festîvala "Penkkarit"ê ji bo salmezinan bibî
• Betlaneyên perwerdehiyê
• Tu beşdarî ezmûna derbasbûna bo zzanîngehê ya demsala biharê dibî
• Tu ji bo dewama perwerdehiyê pêngav ra dikî û dibe ku beşdarî ezmûna têketinê (bo zanîngehê) bibî 

Sala 4em a Perwerdehiyê

• Xwendinîên te di dewreya yekem (bernameya 3.5 salî) an jî dewreya yekem heta sêyem (bernameya 4 salî) digire ber xwe.
• Tu beşdarî ezmûna derbasbûnê (matriculation examination) ya demsala payîzê dibî
• Te bernameya dersê ya xwendingeha xwe ya dersên lîseyê bi dawî anîye (150 yeke)
• Betlaneyên Krîsmesê
• Tu beşdarî ezmûna derbasbûna bo zzanîngehê ya demsala biharê dibî
• Tu ji bo dewama perwerdehiyê pêngav ra dikî û dibe ku beşdarî ezmûna têketinê (bo zanîngehê) bibî 

Bi temamkirina ezmûna karzaniya bilind (matrîkulasyon), tu êdî xwedamn merc ji bo dewama perwerdehiyê li enstîtûyên perwerdehiya bilind î. Ezmûna karzaniya bilind (matrîkulasyon) pêkhatî ji hin ezmûnan e ku hinekên wan neçarî û hinek jî Dilxwazî ne. Dersên neçarî pêkhatî ji zimanê dayîkê û wêje (ziman û wêjeya fînlandî an jî fînlandî wek ziman û wêjeya duyem) û dê babet ji ji babetên xwarê ne: Bîrkarî, zimanê derveyî, zimanê neteweyî yê duyem û dersek di zanistên însanî da û zanist. Ji bilî vana, mijareke din jî tê bijartin. Tu divê herî kêm beşdarî ezmûneke bernameya dersê ya pêşketî (Bîrkarî, zimanê derveyî an jî zimanê neteweyî yê duyem) bibî. Her wiha, eger bixwazî tu dikarî beşarî ezmûnên dersên din jî bibî.

Ezmûna karzaniya bilind (matrîkulasyon) dikare di sê dewreyên ezmûnê yên lipeyhev da bi awayê beş bi beş were kemilandin. Piştî qebûlbûna di ezmûnekê da, tu dikarî wê her çend caran ku bixwazî dubare bikî. Eger di ezmûneke dilxwazî da bi ser nekevî, dikarî her çend caran ku bixwazî dîsan wê bicerribînî. Eger di ezmûnekê da ku ji bo ezmûna karzaniya bilind (matrîkulasyon) pêwîst e bi ser nekevî, dikarî wê sê carên lipeyhev dubare biceribînî.

Äidinkieli ja kirjallisuus = Zimanê dayîkê û wêje

Matematiikka = Bîrkarî

Toinen kotimainen kieli = Zimanê neteweyî yê duyem

Vieras kieli = Zimanê derveyî

Reaaliaine = Mijar di zanistên însanî û zanistê da

Kaikkien suoritettava = Divê ji aliyê hemiyan va were kemilandin

Vähintään kolmesta ryhmästä suoritettava vähintään neljä koetta. = Herî kêm çar ezmûn divê ji herî kêm sê koman va werin temamkirin.

Yhden suoritetuista on oltava pitkän oppimäärän koe. = Ezmûneke temamkirî divê ezmûneke dersê ya pêşketî be. 

Beriya navnivîsandina di ezmûnan da, planek ji bo beşdariya di Ezmûna Karzaniya Bilind (Matrîkulasyon) da, çiq û rişteyên bijartî û dema lidarxistina ezmûnan li Wilma'yê tê amadekirin. Şêwirmendê şêwirîna gelemperî ya lîseyê rênîşandanên deqîqtir ji bo amadekirina vê planê raber dike. 

Çalakiyên navneteweyî beşek ji hînkirin û dewreyên giştî yên lîseyê e. Dibistanên navîn ên giştî xwedan dibistanên hevbeş û cêwî û xwendinên veguherînê. Hin mêvan ji welatên cûrbicûr serdana van dibistanan dikin. Wek xwendevanê lîseyê a giştî, tu dikarî her wiha beşdarî rûdanên navneteweyî li Fînland û derveyî vî welatî bibî. Dibistanên navîn ên giştî yên Espoo'yê her wiha çalakiyên navneteweyî bi bûceya derveyî organîze dikin, weke projeyên Yekîtiya Ewropayê (Erasmus) û Ajansa Neteweyî ya Perwerdehiyê ya Fînlandê. Navneteweyîkirin li malê, bi wateya navneteweyîkirin li civaka xwecihî, beşek ji jiyana rojane li dibistanên navîn ên giştî li Espoo'yê ye.

Li lîseyê a giştî, xwendevan dikarin bandorê li gellek mijarên têkildarî perwerdehiyê bikin. Xwendevan dikarin wek mînak bi rêya hînkirina taybet an jî çalakiyên Yekitîya Xwendevanan di pêşxistina dibistanê beşdar bibin.

Hesabê @espoonlukiot li Înstagramê hin zanyariyên girîng û balkêş derbarê mijarên weke perwerdehiya bilind, rûdan û hevkariyên navneteweyî raber dike. Her wiha, ev hesab hin derfetan ji bo kesên xort û cewan raber dike da ku bibandor bin. Her dibistana navîn a giştî jî xwedan hesabê taybetî xwe li Înstagramê ye.

Serokatî       

Erka serok rêberî, rênîşandan û çavdêriya li ser karê hînkarîyê li lîseyê a giştî ye. Her wiha serok misoger dike ku operasyon bi awayekî rêkmend û rêk û pêk tê nirxxandin. 

Şêwirmendê rênîşander

Şêwirmendê rênîşander di warê rênîşandanê da pispor e. Şêwirmendê rênîşander alîkariya xwendevanan di bijartina dewreyê û xişteya demê da dike. Ew her wiha alîkariya xwendevanan dikin da ku bijardeyên cûrbicûr ji bo xwendinên zêdetir berçav bigirin. Şêwirmendê rênîşander pisportiyên xwendevanan ji bo nirxandina xalên xwe yên hêzê berfireh dikin.,

Mamosteyê hewcetiyên taybet

Mamosteyê hewcetiyên taybet di rewşa hewcetiyê da amadeyî hevkariyê di karûbarên têkildarî perwerdehiyê ye. Wek mînak, mamosteyê bi hewcetiyên taybet pisportiyên xwendinê hîn dike û rê nîşanî xwendevanan dide da ku hêz û şiyanên xwe di hînbûnê da bi kar bînin. hînkirina ji bo kesên bi hewcetiyên taybet û xizmetên din ên hînbûnê ji bo bihêzkirina xwendevanan di mewqiya beranber û yeksan da hatiye berçavgirtin. Ji bo xwendevanan ev yek girîng e hînbûn li ber dest û destragihîştî be.  Her wiha pêşîgirtin li pirsgirêkên hînbûnê û naskirina hewcetiyên piştevaniyê di qonaxên seretayî da gellekî girîng e. Mamosteyê hewcetiyên taybet hin ezmûnan ji bo pîvandin û nirxandina pirsgirêkên hînbûnê bi cih tîne. Ew gotinên pêwîst ji bo amadekariyên taybet ji bo Ezmûna Karzaniya Bilind (Matrîkulasyon) amade dike.

Mamosteyê taybet

Mamosteyê taybet anku xisûsî bi giştî berpirsê rênîşandana pratîkî ya xwendevanan e. Ev erka mamoste ye ku piştrast bibe ku xwendevnên komê beşdarî xwendinan dibin û rûbirûyî wan dibin. Mamoste pêşketina perwerdehiyê û amadenebûna xwendevanan bi awayê rêk û pêk berçav digire. Di rewşa pêwîst da, mamoste digel xwendevan û sereperestê wan têkilî dadihîne. Mamosteyê taybet di rewşa pêwîst da xwendevan ji bo piştgiriyê lêvedigerîne û ji xwendevan ra dibêje bê ka kî dikare alîkarî bike. Ji bilî vêya, mamosteyê rênîşander xwendevanan ji mijarên têkildarî perwerdehiyê haydar dike.

Karmendên rihetiyê yên xwendevaniyê

Rihetiya xwendevanan piştgiriyê dide hînbûn û rihetiya xwendevanan. Rihetiya xwendevanan ayîdî tevahiya xwendevanan e.

Xebatkara Civakî ya Dibistanê ji rihetî, vîna xwendinê, pêşketin, serxwebûn û plandarêştina jiyana xwendevanan piştgirî dike. Ew her wiha di mewqiyên bi kêşe yên jiyanê weke hevaltiyê piştgirî dike. Xebatkara Civakî ya dibistanê derbarê alîkariya darayî ya xwendevan û sûdên din ên darayî şêwirînê dide.

Derûnnasê Dibistanê rihetiya derûnnasî û civakî ya xwendevanan xurt dike, wek mînak eger xortek bêhedar û bihêrs e an di meseleyên têkildarî stres an kêşeyê hewcetî bi piştgiriyê heye. Derûnnas her wiha di rewşa qeyranî ya jiyana xwendevanan da piştgirî dike.

Hemşîreya Dibistanê alîkariya xwendevanan dike da ku girîngiya şêwaza jiyana saxlem ji bo hînbûn û rêvebirina jiyana xwe tê bigihêjin. Wek mînak, xwendevanan dikarin ji bo vekolandina tenduristî vaksînasyon an şêwirîna tenduristiya cinsî an perestarê dibistanê dem veqetînin.  

 

Xortên bi raboriya koçberiyê ku li dibistanên Espoo'yê û dibistanên navîn ên giştî dixwînin, malbat û karmendên wan dikarin ji piştevaniya hînkarê çandî û pisporiya pirrçandî behremend bibin.

hînkarên çandî di hînkariya seretayî da pişta xwendevan, malbat û dibistanan digirin. Ew wek mînak alîkariya malbatam di tijîkirina daxwazên dibistanê û bikaranîna Wilma'yê da dikin û ji bo malbatan şêwirînê organîze dikin. hînkarên çandî li dibistabên navîn ên giştî bo xwendevanan û serperestan derbarê pirsên têkildarî xwendinên giştî yên lîseyê, hem bi zimanê fînlandî û hem jî di rtewşa pêkan da bi zimanê dayîkê yê xwendevan bixwe alîkarî dikin. Wek mnînak ew dikarin wek piştevan û wergêr di civînên ku pêkhatî ji xwendevanênbi raboriya koçberiyê, serperestên wan û karmendên dibistanê ne, bikevin tevgerê. hînkarên çandî jî dikarin bi tenhayî digel xwendevanan biaxivin.

Çavdêriya ser rihetiyê pişta xwendevanan di hînbûnê da dike. Ev yek girîng e ku xwendevan taym hema wisa ku hene – bêyî beerçavgirtina cinsiyet, ziman an raboriya çandî, di civaka dibistanê da hatibin wergirtin. Rihetî her wiha pêkhatî ji çavdêriya ser şiyana fîzîkî, zihnî û civakî ji bo funksyonê ye. Li dibistanên navîn ên giştî, rihetiya xwendevanan wek mînak bi organîêzekirina hefteya Rihetiyê di her salê da tê piştgirîkirin. Di vê hefteyê da, lêhûrbûn li ser wan mijaran e ku pişta rihetiyê digirin. Her wiha, rûdanên cûrbicûr, geşt û gerrû werzîş di heyama sala perwerdehiyê da tên lidarxistin.

Espoon lukiot = Dibistanên navîn ên giştî li Espoo'yê

Tukitoimet kun opinnot eivät etene riittävästi = Kiryarên piştgiriyê di dema ku xwendin têra xwe bi pêş nakevin.

Jos opinnot eivät etene: = Di rewş pêşneketina xwendinan da:

» kolmen vuoden opintosuunnitelmassa opiskelijan täytyy suorittaa 10-12 opintopistettä/periodi = » Di bernameyeke xwendinê ya sêsalî da, xwendevan divê 10-12 yeke/dewreyan temam bike.

» neljän vuoden opintosuunnitelmassa opiskelijan täytyy suorittaa 8-10 opintopistettä/periodi = » Di bvernameyeke xwendinê ya çar salî da, xwendevan divê 8 heta 12 yeke/dewreyan temam bike.

» poissaoloja ja keskeytyneitä opintojaksoja on paljon eikä opiskelija pysy opintosuunnitelmassaan =                                                  » Amasdenebûn û qutkirina dersan zzêde ye û xwendevan pabendî bernameya xwendinê nîne.

1. porras  =  Pêngava 1ê

-> Ryhmänohjaaja keskustelee tilanteesta opiskelijan, huoltajan, opinto-ohjaajan, aineenopettajien ja rehtorin kanssa. = -> Mamoste rewşê digel xwendevan, serperest, şêwirmendê rênîşander, mamoste û rêveber parve dike.

-> Lukion tukea arvioidaan periodin lopuksi, kun arvosanat on annettu. =  -> Piştevaniya dibistanê di dawiya dewreyê da, piştî dayîna nût û nimreyan tê nirxandin.

2. porras = Pêngava 2an

-> Järjestetään huoltajatapaaminen ja/tai moniammatillinen tapaaminen. = -> Amadekariya hevdîtina digel qeyyîm anku serperest/ an jî civîneke pirr-profesyonel.

-> Lukion tukitoimia arvioidaan periodin lopuksi, kun arvosanat on annettu. = -> Kiryarên piştgiriyê yên dibistanê di dawiya dewreyê da piştî dayîna nûtan dê were nirxandin.

-> Järjestetään seuranta-tapaaminen. = -> Amadekariya civîna din.

3. porras = Pêngava 3an

-> Jos tukitoimet ja muu apu eivät ole ratkaisseet tilannetta, harkitaan oppivelvollisuuden määräaikaista keskeyttämistä. = -> Di rewşa ku kiryarên piştgiriyê û alîkariyên din nehatibin çareserkirin, rawestandina demkî ya hînkirina neçarî tê berçavnegirtin.

Tai = An jî

-> Jos oppivelvollista ei tavoiteta tai suorituksia ei kerry tukitoimista huolimatta, koulutuksen järjestäjä katsoo hänet eronneeksi. = -> Eger tevî hebûna piştevaniyên piştgiriyê îmkana destragihîştina bo xwendevan tinebe an jî perwerdehî bi pêş nekeve, hînkar xwendevan wek devberdayî ji perwerdehiyê dizane. 

Li lîseyê a giştî hînbûnê girîng e. Xwendevan dibe ku di mijarên têkildarî perwerdehiyê da hewcetî bi piştevaniya serperestên xwe hebin. Piştevaniya herî girîng ku serperest dikarin bi cih bînin, nîşandana meyl û eleqeyê bo amadebûn û amadenebûna xwendevanan li dibistanê û karûbarên dibistanê ye. Dema ku serperest nêrîna erênî û teşwîqkirinê derheq dibistanê hebin, xwenddevan zêdetir ji dibistanê hez dike. Xortê ku ji dibistanê hez dike û hesteke xwe ya baş heye, baştir hîn dibe.

Gellek ji babetên hînkariyê yên lîseyê elektronîkî ne, lo,ma serperest tenê di rewşekê da dikarin wan bibînin ku xwendevan komputera xwe veke û wan nîşan bide. Tiştên ku li lîseyê a giştî tên hînkirinm pirranî dijwar in û xwendin û hînbûn dikare dijwar be. Di vê rewşê da, serperest divê xwendevan teşwîq bike da ku pêkhate û rêbazên piştgiriyê yên raberkirî ji aliyê dibistanê va alîkariyê bistîne: Klûb an kargehên spartekan, mamoste û xwendevanên din. Tiştê ku hînbûna wê dijwar xuya dike, pirranî di demekê da hêsan (an hêsantior) dibe ku têra xwe demê jê ra terxan bikî.

Dema ku xwendevanên lîseyê digihêjin 18 salî, dikarin bixwe biryar bidin ku serperestên wan derbarêl perwerdehiya wan çi bizanin. Ev yek girîng e ku mezinên cewan bizanin derbaerê meseleyên xwe biryar bidin. Bi behs û gotûbêj û nîşandana eleqeya erênî, serperest dikare alîkariya xwendevan di rewşekê da bike ku hewcetî heye. 

Armanca sereke ya civînên dêûbavan piştevaniya ji pêşketin ûhînbûna xortan e. Di civînên dêûbavan da, serperestan derfeteke baş ji bo nasyariya digel hevûdu û mamoste û karmendên din hene. Civînên dêûbavan hin zanyariyan derbarê meseleyên têkildarî pêşketin û hînbûna xortan raber dikin. Serperest her wiha dikarin derbarê meseleyên têkildarî perwerdehiyên giştî yên lîseyê digel Şêwirmendê rênîşander biaxivin. hînkarên çandî jî ji bo piştevaniya ji danûstandina navbera dibistan û malê hem bi zimanê fînlandî û hem jî di rewşa pêkan da bi zimanê dayîkê yê xwendevan bixwe beşdar dibin.   

lîseyê a giştî serperestan teşwîq dike ku bi awayekî rêktir beşdarî behsên têkildarî rênîşandan, piştevanî, amadebûna li dibistanê an jî perwerdehiya xortan bibin. Behs ji bo hemî serperestan girîng e, di nav da kesên ku zarokên wan li dibistanê tûşî pirsgirêkên taybet nînin.

Di civîna dêûbavan da, em bi hev ra besh dikin ku çawa dikarin nîgeraniyan kêm bikin û pirsgirêkan çareser bikin. Encamên şopandina tenduristiyê yên dibistanê yên taybetî dibistanê her wiha rapirsînên cûrbicûr ên têkildarî rihetiyê an jî zorbêjiyê jî bingeheke baş jibo behsên hevpar e.

Sîstema Wilma'yê amûreke têkiliyê ya bingehîn navbera malê û dibistanê di tevahiya dibistanên navîn ên giştî li Espoo'yê ye. Bi rêya Wilma'yê serperest dikarin destkeftên zarokên xwe yên bin 18 salî çavdêrî bikin, amadenebûna xwendevanan bibînin û şirove bikin, Bûltenên dibistanê bixwînin û digel mamosteyan têkilî dayînin. Ev îdeyeke baş e ku Wilma'yê bi awayê rojane bişopînî. Dema ku xwendevan bibe 18 salî, serperest dê destragihîştina xwe bo Wilma'yê ji dest bidin, meger ku xwendevan bixwe rê bide serperestan da ku Wilma'yê bişopînin. Ev îzn dikare bi bikaranîna formekê li Wilma'yê were dayîn.